After the heavy rainfall and the high water levels in January, it was no surprise to find a lot of garbage on the banks of the Zeta River these days.
We know that we have to clean up our property in Rogami each year and make it ready for the warmer season, when we can sit under the trees and admire the emerald green river flowing slowly to the place where it confluences into the Morača River.
The river bank… that is the place where we relax and enjoy listening to the birds and observing the frogs, and sometimes we even see water snakes and fish swimming under the water surface.
But this winter it became clear that the Zeta River is getting more and more polluted. A big trunk was stuck under an overhanging tree and a large garbage island had been formed in the river (photo 1). What could we do? Wait until August, the month when the water level is low and a possible cleaning action would be organized? Just stay away from the dirty river in the most beautiful season? No, we had to find a solution…
Our friend Mladen, who has spent his whole life on the Zeta River, offered to help us. He made a kind of improvised “bridge” and his first step was to cut the overhanging tree (photo 2). But when he tried to start the “cleaning action”, a terrible smell stunned him. And you know where it came from? A dead sheep was stuck in the garbage and made it impossible to continue …
Fortunately, after a few rainy days the smell – and the sheep – disappeared. So we waited for a bright windy day and began to work. Mladen put the “bridge” between the shore and the cut tree trunk and, armed with a long metal hook, he started to clean up the mess (photo 3). It is really unbelievable that people throw so much litter into the river: plastic bags full of garbage, plastic and glass bottles, old shoes, textile, empty spray bottles, cans (photo 4)… and let’s not forget – a dead cat!
Mladen was jumping between the floating trunks and only he knows how he succeeded in keeping his balance (photo 5 and 6). Paul succeeded in dragging a lot of litter out of the water, while branches and trunks were pushed by Mladen towards the middle of the river, from where they floated downstream (photo 7). It was a hell of a job! But most garbage was removed, the “island” disappeared and I am sure that we will be able to enjoy our favorite place on the river bank this spring (photo 8)!
But … in this way, we have only resolved our own problem. I know that the Zeta River is one of the most polluted rivers in Montenegro. The people who live along the river often use it as waste disposal. Other sources of pollution are sewage, industry, chicken and pig farms. NGO Green Home and NGO Green River Zeta organize annual cleaning actions in August, supported by the Municipality of Danilovgrad. But is this enough? Of course, education of the population is extremely important. I believe that also fines, collected by a kind of ecological police, would be effective.
About twentyfive or thirty years ago, my children enjoyed swimming and playing in the clean Zeta River. Since then, many things have changed…
By the way, Article 19 of the Montenegrin Constitution says: “Everyone shall have the right to a healthy environment”. But who is responsible for the implementation of this article?
De middelbare school waar ik werkte liet een keer per jaar groepjes leerlingen onder leiding van een docent het weggegooide afval in de verre omtrek rond de school opruimen. Zo werden leerlingen o.a. geconfronteerd met ( door henzelf) weggegooide stapels niet bezorgde reclameblaadjes en lege limonadeblikjes! In de middag was er dan een door andere leerlingen ingerichte tentoonstelling met informatie over allerlei soorten van milieuvervuiling in de hal van de school, die geopend werd door de burgemeester en bijgewoond door een journalist van het plaatselijke infoblad en regionale tv. De mooiste stand kreeg een prijsje en eervolle vermelding in de media. ……Een idee? Grz. Jan
Een goed idee, Jan! Er wordt hier veel over dit probleem gepraat, maar er wordt helaas niet veel aan gedaan. Ik zal er eens over praten met mensen, die wat kunnen doen. Bedankt en hartelijke groet, Marianne
Een bekend verhaal en een bekend plaatje Marianne. De vervuiling in Montenegro en ook bij ons in Servië (waar ik woon) en in Macedonië (waar ik werk) is werkelijk enorm. Het was de enorme vervuiling van een riviertje bij Stari Bar was de reden waarom ik heb besloten er niet te investeren. De lokatie was prachtig, het plan fantastisch (vakantiewoning annex café, restaurant, B&B en workshop voor mijn mensenrechtenwerk), maar ik zag op tegen een lang process van lokale bewustmaking, ruzie met de buren, enzovoort. Dus ben ik inmiddels op zoek naar een nieuw plekje om mijn ideaal te verwezenlijken. In elk geval: tot ziens in het schitterende, maar ernstig vervuilde, Montenegro! 🙂
Jammer dat het niet gelukt is! Het zijn hier inderdaad de buitenlanders, die proberen iets aan dit probleem te doen. Maar het is niet gemakkelijk. Als je weer eens in Montenegro bent, laat dan even wat horen en kom een kop koffie drinken in Podgorica! Hartelijke groet, Marianne
Thank you for making a change. My parents were both from Montenegro. I live abroad, in Scandinavia. One of the reasons why I like it here is because the government is very eco-active. I wish so much that Montenegro and Serbia acknowledge the massive problem they have! They must start adressing this issue. So sad how nature is gradually destroyed during last few decades… I hope you can get your articles published in magazines and reach more people. Last photo in your article, so very beautiful!
I have been working in Montenegro on and off since 2007 and I feel that the garbage issue has really become very bad in the last two years. I continue to be surprised to find illegal dumping in the mountains. The road from Podgorica to Niksic is just a huge rubbish dump and in the hot weather the sun focussed through discarded bottles regularly causes fires. At the weekend I was kayaking on the Boka Kotorska and found lots of evidence of direct sewage disposal into the bay. Montenegro is a beautiful country which is steadily eroding its best and only asset, the environment. When its gone, its gone forever
Wij hebben er net een weekje montenegro op zitten nadat we 2 weken door kroatië gereden hebben, montenegro is een prachtig land als je niet op de talloze vuilnishopen let. Werkelijk overal zie je hopen afval liggen, parkeer je ergens langs de weg aan een inham, dan vindt je gegarandeerd een klein stort en bijhorende stank. Zelfs het Skadarmeer is ernstig vervuild. Als men zo nog 10 jaar verder gaat doen dan mag men voor montenegro de boeken dichtdoen kwa natuur. Wij verbleven 2 dagen in Sutomore, na de eerste dag enorm gedegouteerd van de enorme afvalhopen overal, we hebben letterlijk naar het appartement teruggelopen met een lege maag … Sorry Montenegro heeft voor mij werkelijk afgedaan. De hoeveelheid afval op het strand is trouwens ongezien.
Tja, jullie hebben helaas gelijk. Ook wij brengen de zomervakantie in Kroatie door: aan de Montenegrijnse kust is het te druk, met alle gevolgen… Er zijn talloze acties in Montenegro om het vuilnisprobleem op te lossen, vaak op touw gezet door de buitenlanders die er wonen, maar helaas is dat niet genoeg als de staat niet voldoende onderneemt. Jammer dat jullie niet in het noorden van Montenegro zijn geweest, daar zijn nog veel mooie plekjes te vinden. En Sutomore was nu niet bepaald de juiste keus: het is vooral een doel van dagjestoeristen uit de hoofdstad Podgorica, die er met de trein kunnen komen. Buitenlanders mijden dit plaatsje meestal.
Jammer dat jullie teleurgesteld zijn. Ik blijf erbij, Montenegro is een prachtig land en ik hoop dat dit soort problemen zo gauw mogelijk worden opgelost.
Bedankt voor de reactie en vriendelijke groet,
Marianne
hallo Marianne, leuk om uw reactie te lezen. Het noorden hebben we zeker bezocht hoor. We hebben onze reis begonnen in Kotor, daarna richting Zabljak (noorden dus), dan terug naar het Ostrog klooster, en hup terug naar het Noorden voor een paar dagen rond de Tara Rivier, dan terug via het oosten van het land om via Podgorica naar de kust terug te keren. Enkel in het uiterste Noorden (durmitor park) viel het naar vuilnis mee, al moet ik wel melden dat het daar hier en daar ook wel de kop op steekt … wel niet zo in beken en rivieren, maar meestal op/bij een vervallen pand. Ik merk wel op dat de mensen die met toeristen werkten het er wel lastig mee hebben dat er zoveel vuilnis rond slingert. Aan de andere kant, veel lokale mensen trekken zich werkelijk niets aan en laten alles (al dan niet bewust) rondslingeren. Zelfs in het nationale park van durmitor (bij het black lake) viel het ons op dat mensen daar gewoon een vuurtje stoken, BBQ houden, vuilnis laten rondslingeren en dit terwijl de rangers er gewoon bij staan. Mij lijkt het eigen een mentaliteitsprobleem die niet zo vlug opgelost gaat zijn. Hoeveel tijd montenegro nog krijgt om dit probleem de kop in te drukken weet ik niet, maar gek lang gaat het niet moeten zijn. Zoals gemeld, een van de nationale trotsen, het Skadarmeer lag er gisteren werkelijk smerig bij ter hoogte van Virpazar (waar een paar rivieren vanuit het binnenland in toekomen).